Opvoeding & Benadering

Een kind ontwikkelt zich in wisselwerking met de omgeving. Een kind wordt geboren met een bepaalde aanleg en eigenheid. Ieder mensenkind is uniek en ontwikkelt zich in zijn eigen tempo en op zijn eigen manier. Voor een goede ontwikkeling van een kind is de houding van de pedagogisch medewerker van wezenlijk belang. De houding van de pedagogisch medewerker dient gericht te zijn op een liefdevol en aandachtig begeleiden van de groep kinderen en het individuele kind, zodat de kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen en ontplooien. De (pedagogisch) relatie die de pedagogisch medewerker heeft, dient naast affectief en respectvol, bewust (van eigen waarden en normen) te zijn. De relatie met de pedagogisch medewerker moet het kind een gevoel van veiligheid, geborgenheid en vertrouwen geven, zodat het kind de omgeving durft te gaan ontdekken en onderzoeken.

Al spelend leren kinderen de grote mensenwereld ontdekken. Ze hebben daarvoor al bij de geboorte veel mogelijkheden meegekregen. Vooral het vermogen om te communiceren en de drang om te ontdekken zijn belangrijk. Kinderen ontwikkelen zich in belangrijke mate zelf, ze zijn de motor van hun eigen ontwikkeling. Maar ze hebben daar wel wat bij nodig. Het belangrijkste dat kinderen nodig hebben om zich te kunnen ontwikkelen is vertrouwen, in zichzelf en in anderen. Pas wanneer een kind voldoende vertrouwen heeft in zichzelf, zal hij nieuwe dingen uitproberen en volhouden als het niet direct lukt. Voorop staat dat het kind mag zijn zoals het is; dat er respect is voor de eigenheid van ieder kind. De pedagogisch medewerker luistert door te kijken waar het kind mee bezig is, wat hij wil, wat hem beroert of waar hij vragen over heeft. Dit geeft een kind een gevoel van zelfvertrouwen en draagt bij tot een positief zelfbeeld.

De ondersteuning die het kind in de eerste levensjaren ondervindt, is van groot belang voor de ontwikkeling van de kennis en vaardigheden die het later nodig heeft. Goed inspelen op het gedrag van het kind betekent niet dat je altijd maar doet waar het kind om vraagt, maar wel dat je laat merken dat je de 'vraag' begrepen hebt en er serieus op ingaat. De reactie van de pedagogisch medewerker moet aansluiten bij de vraag van het kind: responsief (antwoord). Om de juiste reactie te kunnen geven, is het nodig dat je gevoelig bent voor de signalen die kinderen afgeven. Dit wordt verstaan onder 'sensitief' (gevoelig).

De ondersteuning die een kind nodig heeft, verandert naarmate hij groter en zelfstandiger wordt. Geleidelijk aan gaat het kind steeds meer zelf ondernemen. Het is dan belangrijk dat volwassenen ruimte geven voor de ontdekkingsdrang van het kind en inspelen op zijn steeds groter wordende behoefte aan informatie. Het is voor kinderen van belang dat volwassenen de inhoud van hun ondersteuning steeds aanpassen aan het ontwikkelingsstadium van het kind.

De Gordon Methode

Wij vinden communicatie erg belangrijk. Niet alleen om duidelijk te maken wat je van elkaar verwacht, maar ook om de kinderen te leren hoe je kunt communiceren. Binnen Small Ones werken wij met de Gordon methode.

De Gordon methode heeft als uitgangspunt ‘gelijkwaardigheid in relaties’. Het streeft naar een evenwicht tussen zorg voor jezelf en zorg voor de ander. Het opkomen voor eigen wensen en belangen gaat gepaard met het rekening houden met de wensen en belangen van anderen.

Zoals het bovenstaande al zegt, laat je, door te communiceren via de Gordon methode, anderen in hun waarde. Dit geldt ook voor de communicatie met kinderen. De pedagogisch medewerkers luisteren serieus naar de wensen en opmerkingen van de kinderen en gaan hier met hen over in gesprek. Kinderen krijgen altijd duidelijke argumenten te horen waarom er bepaalde keuzes worden gemaakt en worden gestimuleerd om zelf uit te leggen waarom ze iets wel of niet willen. Zo leren zij zichzelf steeds beter uiten. De Gordon methode is altijd inzetbaar, zowel in gezellige situaties als bij conflicten.

Centraal in Gordon’s visie staan respect en aandacht voor elkaar en ruimte voor ieders eigen karakter. De rode draad van zijn methode is de taal van acceptatie. We nemen kinderen serieus en laten ze in hun waarde, zodat we goede relaties met ze op kunnen bouwen. In die context kan een kind groeien, zich ontwikkelen en problemen leren oplossen. Gordon hecht veel waarde aan communicatie. Kinderen kunnen goed aangeven wat ze willen, met of zonder woorden. Onze pedagogisch medewerkers proberen de gevoelens of behoeften van een kind te verwoorden om er zo achter te komen wat een kind bedoelt of wat er aan de hand is. Gordon noemt dit actief luisteren. Op die manier ontstaat er niet alleen begrip maar ook vertrouwen. Soms is het alleen maar nodig om te luisteren zonder woorden: passief luisteren. Daarbij laat de pedagogisch medewerker voelen dat zij het kind begrijpt en accepteert zoals het is.

Gordon introduceerde de term ‘ik-boodschap’ voor een heel specifieke vorm van communicatie. Als een kind gecorrigeerd moet worden, omdat het onaanvaardbaar gedrag vertoond, dan spreekt de pedagogisch medewerker het kind op zijn/haar gedrag aan en benoemt heel concreet waarom zij dat gedrag onaanvaardbaar vindt. Een kind krijgt daarmee de kans zich in een ander te verplaatsen, zonder dat het zich persoonlijk aangevallen voelt. Een leidster zegt dus niet: ‘jij mag niet op de tafel klimmen,’ maar bijvoorbeeld: ‘ ik vind het eng als jij op de tafel klimt, want misschien val je dan van de tafel af en dat kan pijn doen’.